درمان استرس
تاثیرات محیطی، سازگار یا ناسازگار، باعث ایجاد واکنشهای هیجانی در افراد میشود که به عنوان استرس شناخته میشود. این واکنش در برخی موارد میتواند به بهبود عملکرد فرد کمک کند، اما گاهی اوقات باعث کاهش عملکرد و در نهایت برای فرد مشکل ساز میشود.
تجربه استرس، واکنشی فیزیولوژیک و روانشناختی است که در شرایط مختلف پدید میآید. این احساس همراه با چالشها و تهدیدهایی برای فرد است که میتواند قدرت تصمیمگیری و انجام فعالیتها را از او سلب کند. ممکن است شرایطی از نظر جسمی، شغلی، خانوادگی، مالی یا اجتماعی زمینهساز باشند.
استرس به عنوان یک بیماری محسوب نمیشود، بلکه واکنش طبیعی بدن به تنشهای مختلف است که در برخی موارد میتواند مفید باشد، مثلاً در مواجهه با خطرات جدی. با این حال، استرس مداوم و زیاد میتواند منجر به مشکلات جدی جسمانی و روانی شود، از جمله درد و ناراحتیهای جسمی، اختلالات خواب، اضطراب، افسردگی و کاهش عملکرد شغلی و تحصیلی.

آیا استرس با اضطراب یکسان است؟
استرس و اضطراب تفاوت دارند. اضطراب به حالت درونی اطلاق میشود که فرد در مواجهه با مواردی تجربه میکند، در حالی که استرس به عوامل بیرونی اشاره دارد. به عنوان مثال، یک آزمون ممکن است یک منبع استرس باشد، اما اضطراب به دلیل تنشهای درونی فرد ایجاد میشود.
مداوا کردن استرس
در شرایط طبیعی مانند آزمون یا مراسم ازدواج، استرس ممکن است به بهبود عملکرد فرد کمک کند. اما اگر استرس به گونهای افزایش یابد که به جای بهبود عملکرد، باعث اختلال شود، ممکن است به عنوان اختلال استرس شناخته شود.
در شرایطی که فرد کنترل کمی بر روی استرس خود دارد و این وضعیت به صورت مداوم همراه باشد، این امر به عنوان یک بیماری شناخته شده و میتواند باعث مشکلات دیگری شود. به عبارت دیگر، استرس به طور طبیعی یک جزء از زندگی است که ممکن است در برخی شرایط حتی مفید باشد، اما در صورتی که به صورت مداوم و زیاد ادامه یابد، ممکن است به عنوان یک عامل مهم در ایجاد مشکلات جسمانی و روانی شناخته شود. به طور کلی، استرس یک عامل بیماری زا است و میزان آن به قدری بالاست که بر روی عملکرد روزانه و کیفیت زندگی تأثیر منفی میگذارد.

علتهای استرس
استرس به عنوان یک عامل بیرونی از علل محیطی ناشی میشود. اما علتهای شایع آن شامل موارد زیر میشود:
نگرش خانواده
تعریف والدین از موفقیت فرزندان یکی از عوامل استرس در آنهاست. برای مثال، کودکانی که در هر آزمونی استرس دارند والدینی کمالگرا و نگران دارند. این توقعات ممکن است ناسازگار با توانایی فرزندان باشند.
تفاوت بین من و ایدهآل
تفاوت بین تصویر من واقعی و من ایدهآل میتواند منبع اصلی اضطراب در انسان باشد. انتظارات ناسازگار والدین با توانایی فرزندان ممکن است منجر به ایجاد استرس شود.
شخصیت
عوامل شخصیتی مانند رقابتطلبی و کمالگرایی در برخی از افراد از تولد با آنها همراه است و میتواند منجر به تجربه استرس زیادی شود. به عنوان مثال، افراد با تیپ شخصیتی A، که کمالگرا و رقابتطلب هستند، ممکن است با استرس و اضطراب زیادی مواجه شوند.
زمان مناسب برای مراجعه به روانپزشک
استرس زیاد باعث ایجاد اختلال در زندگی روزمره میشود. در چنین شرایطی، فرد بهتر است اقداماتی را برای مقابله و درمان این اختلال انجام دهد. یکی از اقدامات اولیه، مراجعه به متخصص اعصاب و روان یا بهترین روانپزشک جهت درمان این اختلال است.

راهکارهای پیشنهادی روانپزشک برای کنترل استرس
روانپزشک، در ابتدا از راهکارهای بدون نیاز به دارو برای کنترل استرس استفاده میکند. این راهکارها شامل کنترل رفتار و تغییر در سبک زندگی میشوند. علاوه بر این، استفاده از نوروفیدبک نیز یک روش درمانی است که با استفاده از امواج الکترومغناطیس، واکنشهای منفی ذهن را کنترل میکند.
روشهای شناختی-رفتاری نیز به بیماران کمک میکنند تا با ایجاد تغییرات در رفتار و نگرش خود نسبت به مسائل، بهبودی در وضعیت استرس خود را تجربه کنند. این روشها شامل تمرینات تنفسی، مدیتیشن، یوگا و تکنیکهای دیگری برای کاهش استرس هستند.
روانپزشکان در صورت لزوم، ممکن است داروهای ضد اضطراب و آرامبخش را نیز تجویز کنند. همچنین، تغییرات در سبک زندگی مانند اصلاح رژیم غذایی، ورزش منظم و تغییر محیط زندگی نیز به کاهش استرس و بهبود آن کمک میکنند.
هرچند که این راهکارها موثر هستند، اما درمان بهترین شکل خود را با مشاوره فردی و بر اساس وضعیت خاص بیمار تعیین میکند. بهتر است با یک روانپزشک مشاوره کنید تا از مناسب ترین روش درمان بهره مند شوید.