دو قطبی

روش‌های تشخیص بیماری دوقطبی و نشانه‌های اختلال دوقطبی چیست؟

با توجه به DSM-5، دوره شیدایی با سرمستی بیش‌ازحد، کج‌خلقی در بیشتر روزهای هفته یا هر روز به مدت دست کم یک هفته ظاهر می‌شود و با افزایش غیرعادی فعالیت و انرژی همراه است. علاوه بر این، سه مورد از علائم زیر در فرد مشاهده می‌شود:

1. اعتماد به نفس بیش از حد یا بزرگنمایی، از جمله باورهای غیرمنطقی نسبت به توانایی و قدرت خود.
2. کاهش نیاز به خواب.
3. پرحرفی غیرعادی یا نیاز به صحبت.
4. هجوم ایده یا افکار.
5. پرت شدن حواس.
6. افزایش هدف‌گذاری، مانند پروژه‌های کاری یا درسی، یا فعالیت‌های بی‌هدف.
7. شرکت در فعالیت‌هایی که احتمال پیامد منفی آن‌ها بالاست، مثل خرید بی‌رویه یا سکس بی‌پروا.

اگر این علائم را در اطرافیان خود مشاهده کردید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید. می‌توانید از طریق درمانکده، بهترین متخصصان این حوزه را ملاقات کنید و خدمات مشاوره را دریافت کنید.

علاوه بر این، اختلال در خلق و خو برای بروز مشکلات جدی در عملکرد اجتماعی یا شغلی یا نیاز به بستری شدن برای جلوگیری از آسیب‌زدن به خود یا دیگران کافی است.

به‌طور کلی، این وضعیت با تزریق دارو، سوءمصرف مواد یا اختلال بالینی قابل توضیح نیست.

هیپومانیا یا حالت خفیف شیدایی، شامل تغییر بارز در عملکرد فرد (ولو به مدت چهار روز یا بیشتر) است. اما معمولاً با ناتوانی شدید اجتماعی یا شغلی مواجه نمی‌شود. بنابراین، ممکن است فرد احساس خوبی داشته باشد و به‌طور فزاینده‌ای فعال شود، به‌طوری‌که نتوانند دوره هیپومانیا را تشخیص دهند.

چگونه می‌توان اختلال دوقطبی را درمان کرد؟

اختلال دوقطبی حتی در حالت‌های شدید هم قابل درمان است. هر چه درمان زودتر شروع شود، احتمال کاهش شدت و تکرار دوره‌های افسردگی و شیدایی بیشتر می‌شود.

اختلال دوقطبی که طول عمر فرد را تحت تأثیر قرار می‌دهد، نیازمند درمانی طولانی‌مدت است که هدف آن تسکین علائم نه‌تنها در زمان حال، بلکه جلوگیری از بازگشت علائم در آینده است. اکثر افراد مبتلا به اختلال دوقطبی از نظر نوسانات خلقی و علائم مرتبط با آن به ثبات می‌رسند.

ترکیب مداوم داروها و مشاوره روان‌درمانی بهترین روش درمان است. همچنین، به بیماران توصیه می‌شود که علائم روزانه خود، روش‌های درمانی، الگوی خواب و رویدادهای زندگی خود را ثبت کنند. تحقیقات نشان داده است که این کار به درک و مدیریت بهتر بیماری کمک می‌کند. این اطلاعات می‌توانند به موقع کمک کنند تا تغییرات در خلقیت تشخیص داده شده و از وقوع دوره‌های بیماری جلوگیری شود. حتی اگر درمان به‌طور کامل موفق نباشد، همچنان ممکن است نوسانات خلقی رخ دهد و باید بلافاصله به پزشک اطلاع داده شود تا برنامه درمانی تنظیم شود.

روش‌های درمانی برای افراد دچار اختلال دوقطبی چه هستند؟

اختلال دوقطبی یک بیماری قابل مدیریت است، اما توصیه می‌شود افراد مبتلا به این بیماری برای درمان به روانپزشک متخصص مراجعه کنند. درمان این اختلال معمولاً شامل مصرف داروهای متعددی است.

معمولاً برای کنترل دوره‌های شیدایی از داروهای تثبیت‌کننده‌ی خلق استفاده می‌شود، که لیتیم از مشهورترین آن‌ها است. لیتیم که اولین داروی تثبیت‌کننده‌ی خلق است که تأیید اداره‌ی غذا و داروی ایالات متحده را دریافت کرده، به طور موثر در کنترل شیدایی و جلوگیری از عود دوره‌های شیدایی و افسردگی عمل می‌کند.

علاوه بر لیتیم، داروهای ضدتشنج مانند لاموتریژین، والپروئیک اسید، دیوالپروئیکس سدیم و کاربامازپین نیز به عنوان داروهای تثبیت‌کننده‌ی خلق مورد استفاده قرار می‌گیرند. در سال ۱۹۹۵، والپروات برای درمان شیدایی تأیید اداره‌ی غذا و دارو شد.

در برخی موارد، ترکیب داروهای ضدتشنج با لیتیم یا یکدیگر به منظور دستیابی به اثر بهتری مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین، درمان‌های دیگری نیز ممکن است به مدت کوتاه به داروهای تثبیت‌کننده‌ی خلق اضافه شوند.

کودکان و نوجوانان مبتلا به اختلال دوقطبی معمولاً با مصرف لیتیم درمان می‌شوند، اما گاهی از والپروات و کاربامازپین نیز استفاده می‌شود.

باید توجه داشت که زنانی که قصد بارداری دارند یا باردار می‌شوند، به دلیل تأثیر پتانسیلی داروهای تثبیت‌کننده‌ی خلق و خو بر روند رشد جنین یا نوزاد شیرخوار با چالش مواجه می‌شوند. در این موارد، مشاوره با پزشک بسیار مهم است تا مزایا و معایب گزینه‌های درمانی مورد بررسی قرار گیرد.